Emerytura
Emerytura? I co dalej?
Emerytura to kluczowy etap życia, pełen wyzwań i możliwości, kiedy osoby dojrzałe mogą realizować marzenia, podróżować czy spędzać więcej czasu z rodziną. Aby cieszyć się tym okresem, istotne jest odpowiednie planowanie finansowe oraz zrozumienie systemu emerytalnego. W obliczu starzejącego się społeczeństwa i zmieniających się przepisów warto przyjrzeć się różnym aspektom tego tematu, takim jak źródła dochodu na emeryturze oraz wyzwania, które czekają przyszłych emerytów.
Emerytura w Polsce dotyczy osób, które osiągnęły określony wiek, 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz spełniają warunki dotyczące długości opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne.
Oto kluczowe grupy, którym przysługuje emerytura.
- Pracownicy:
- osoby, które przez wymagany czas płaciły składki na ubezpieczenie emerytalne w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS),
- rolnicy - osoby pracujące w rolnictwie, które są objęte systemem ubezpieczeń społecznych rolników (KRUS),
- osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają składki emerytalne w ramach prowadzenia własnej firmy.
- Osoby z tytułu niezdolności do pracy:
- emerytury mogą być także przyznawane osobom, które z powodu niezdolności do pracy uzyskały prawo do renty, a po osiągnięciu odpowiedniego wieku mogą przejść na emeryturę.
- Osoby, które osiągnęły wiek emerytalny:
- bez względu na sposób uzyskiwania dochodu, każda osoba, która osiągnie wiek emerytalny i spełni warunki dotyczące stażu składkowego, ma prawo do emerytury.
Emerytura dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.
Jeśli urodziłeś się przed 1949 r., oznacza to, że osiągnąłeś już wiek emerytalny, co uprawnia Cię do ubiegania się o emeryturę. Zobacz, jakie zasady obowiązują przy przyznawaniu emerytury oraz jakie kroki należy podjąć, aby ją otrzymać.
Emerytura dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.
Przysługuje tym, którzy osiągnęli odpowiedni wiek emerytalny, posiadają wymagany staż pracy oraz są objęci systemem ubezpieczeń społecznych. Zostanie przyznane Ci prawo do emerytury oraz wysokość emerytury zostanie obliczona na tak zwanych nowych zasadach.
Wymagane dokumenty
Aby otrzymać emeryturę, zazwyczaj wymagane są następujące dokumenty:
- wniosek o przyznanie emerytury jest dostępny do pobrania na stronie internetowej www.zus.pl i można go złożyć drogą elektroniczną. Formularz wniosku można również otrzymać w punkcie informacyjnym w sali obsługi klientów w każdej placówce ZUS,
- informacje dotyczące okresów składkowych oraz nieskładkowych, a także dokumenty potwierdzające te okresy, w tym m.in. zatrudnienie, prowadzenie działalności gospodarczej, służbę wojskową, pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, urlop wychowawczy czy kształcenie w szkole wyższej,
- dokumenty potwierdzające okresy pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze,
- dokumenty poświadczające wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia.
Pełna lista dokumentów dostępna jest na stronie ZUS.
Terminy składania dokumentów
Wniosek o emeryturę można złożyć nie wcześniej niż 30 dni przed spełnieniem warunków do jej przyznania lub przed planowanym terminem przejścia na emeryturę. W przypadku złożenia wniosku przed tym terminem, organ wyda decyzję odmowną, wskazując, które warunki nie zostały spełnione.
Miejsce i sposób składania dokumentów
- Można złożyć wniosek osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej placówce ZUS, składając go na piśmie lub ustnie do protokołu.
- Istnieje również możliwość wysłania wniosku za pośrednictwem poczty, a także poprzez polski urząd konsularny.
- Wniosek można złożyć także w formie elektronicznej za pomocą Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Wysokość emerytur
Najniższa emerytura
Od 1 marca 2024 r. najniższa emerytura w Polce wynosi 1780,96 zł.
Chcesz dowiedzieć się jakie obowiązują kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emerytalno-rentowych obowiązujących d 1 marca 2024? Sprawdź na stronie ZUS-u.
Kalkulator Emerytalny
Wylicza prognozowaną wysokość emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych według tzw. nowych zasad, na ogólnych zasadach, o których mowa w przepisach, łącznie z ewentualną kwotą okresowej emerytury kapitałowej.Podstawa obliczenia nowej emerytury to:
- kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, które są zapisane na Twoim koncie w ZUS,
- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego,
- kwota środków zapisanych na Twoim subkoncie w ZUS.
Skorzystaj z oferowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Kalkulatora Emerytalnego, który pomoże Ci oszacować przyszłą wysokość emerytury na nowych zasadach. Możesz wybrać jedną z dwóch wersji kalkulatora:
Emerytura a zarobkowanie
Pobierasz wcześniejszą emeryturę lub została przyznana Ci renta? Sprawdź, ile możesz maksymalnie dorobić oraz kiedy może zostać zawieszone albo zmniejszone świadczenie.
Od 1 grudnia 2021 roku wprowadzono wyższe limity dochodów dla emerytów, którzy nie osiągnęli jeszcze pełnego wieku emerytalnego, oraz dla rencistów. Dzięki tym zmianom istnieje możliwość zarobienia większej kwoty, nie tracąc części swojego świadczenia.
Kiedy Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zawiesić albo zmniejszyć świadczenie emerytalne?
Aby uniknąć obniżenia wysokości wcześniejszej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej, dochód nie może być wyższy niż 70% średniego miesięcznego wynagrodzenia.
Od 1 grudnia 2021 r. jest to kwota 3960,20 zł brutto.
Kto może dorabiać do emerytury bez ograniczeń?
Emeryci, którzy osiągnęli pełny wiek emerytalny, mają prawo do pracy i dorabiania bez żadnych ograniczeń, a ZUS nie zmniejszy ani nie zawiesi ich emerytury. Dotyczy to również osób otrzymujących emeryturę w częściowej wysokości.
Masz pytania?
W Polsce działa usługa Wyszukaj oddział ZUS, która pozwala na szybkie znalezienie najbliższego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możesz także skorzystać z opcji Wyszukaj jednostkę terenową ZUS, która umożliwia znalezienie jednostek zajmujących się obsługą różnych spraw, w tym porady emerytalne czy obsługę osób z niepełnosprawnościami.